มา "รู้จัก-ดูแล-รักษาตับ" ของเรา กันคะ
“ตับ” เป็นอวัยวะที่ใหญ่ที่สุดของร่างกายรองจากผิวหนัง มีหน้าที่มากมาย อาทิ สร้างน้ำดีช่วยย่อย-ดูดซึมอาหาร เก็บสำรองอาหาร กำจัดสารพิษ หากตับกำจัดสารพิษไม่ได้ สารพิษจะสะสมและทำลายเซลล์ตับไปเรื่อยๆ ตับยังช่วยป้องกันการแข็งตัวของเม็ดเลือด เป็นแหล่งสร้างพลังงานความร้อนให้กับร่างกาย ที่น่าเป็นห่วงก็คือ “ตับ” เป็นอวัยวะที่แข็งแรงมาก เราอาจไม่รู้ตัวเลยว่าเราเริ่มเป็นโรคเกี่ยวกับตับ เพราะแม้ตับจะทำงานได้เพียง 10-15% ตับก็ยังปฏิบัติได้เต็มความสามารถ นี่เป็นสาเหตุใหญ่ที่คนส่วนมากกว่าจะรู้ตัวว่าเป็นโรคเกี่ยวกับตับ จึงรักษาไม่ทันกันมามากมายแล้ว
การดูแลรักษาตับ
• ไม่ดื่มสุรา เบียร์ หรือของมึนเมา
• ไม่ควรรับประทานยาพร่ำเพรื่อ เพราะสารเคมีจะทำลายตับได้
• ระวังอย่าสูดดมพวกละอองสเปรย์ต่างๆ
• สวมถุงมือ ใส่เสื้อแขนยาว สวมหมวกและหน้ากากทุกครั้งที่พ่นหรือผสมยาฆ่าแมลง
• ไม่สำส่อนทางเพศ
• ไม่ใช้ยาเสพติดชนิดฉีดเข้าเส้น
• ไม่รับประทานอาหารดิบหรือสุกๆ ดิบๆ
• รับประทานอาหารที่สะอาดและน้ำต้มสุก มีภาชนะปิดอย่างมิดชิด
• นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ
• ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
-บทบาทหน้าที่ของ ตับ
ตับมีหน้าที่สำคัญหลายประการ อันได้แก่การสร้างน้ำดี ซึ่งออกมาในลำไส้ ช่วยให้อาหารประเภทไขมันถูกย่อยและดูดซึมง่ายขึ้น เก็บสำรองอาหาร โดยเก็บเอากลูโคส (GLUCOSE)ไปสะสมไว้ในเซลล์ตับ ในสภาพของกลัยโคเจน(GLYCOGEN) และจะเปลี่ยนกลัยโคเจนกลับออกมาเป็นกลูโคสในกรณีที่ร่างกายต้องการใช้ได้ทันที
ตับสะสมวิตามินเอ ดี และวิตามินบี12 นอกจากนี้ยังกำจัดสารพิษที่ลำไส้ดูดซึมเข้าไปในกระแสเลือด เมื่อสารพิษผ่านตับ ตับก็จะทำลาย สารพิษบางชนิดตับทำลายไม่ได้ตรงกันข้ามจะไปทำลายเซลล์ตับ เช่น แอลกอฮอล์ (ALCOHOL) คาร์บอนเตตราคลอไรด์(CARBON TETRACHLORIDE) และคลอโรฟอร์ม (CHLOROFORM) เป็นต้น
ตับจะทำหน้าที่สร้างวิตามิน เอ จากสารแคโรตีน (สารสีส้มที่มีอยู่ในแครอท - มะละกอ) ธาตุเหล็กและทองแดงจะถูกเก็บสะสมอยู่ที่ตับ เช่นเดียวกับวิตามิน เอ ดี และบี12 สร้างองค์ประกอบในการแข็งตัวของเลือด อาทิเช่น ไฟบริโนเจน (FIBRINOGEN) และโปรธรอมบิน(PROTHROMBIN)เป็นต้น และยังสร้างสารป้องกันการแข็งตัวของเลือด อันได้แก่ เฮปาริน(HEPARIN) ทำหน้าที่ในการกินและทำลายเชื้อโรคโดยมีเซลล์แมกโครฟาจ (MACROPHAGE) ที่อยู่ในตับ ซึ่งมีชื่อเรียกเฉพาะว่าคุฟเฟอร์เซลล์ (KUPFFER'S CELL)
และหน้าที่ที่สำคัญอีกประการหนึ่งคือเป็นแหล่งพลังงานสร้างความร้อนให้แก่ร่างกาย
โดยสรุป เรื่องราวของ "ตับ"
ตับของคนเราเป็นอวัยวะที่ให้ที่สุด และมีความสำคัญต่อร่างกายเป็นอันมาก ตับจะอยู่ตรงชายโครงขวาใต้กระดูกซี่โครง หนักประมาณกิโลกรัม มีสีออกแดงแบ่งออกเป็นสองกลีบ คือกลีบขวา และกลีบซ้าย โดยปกติมักจะคลำตับไม่ได้ แต่หากตับโตลงล่าง หรือโตออกด้านข้างหรือบนก็ได้ มักจะมีอาการจุกตื้อๆ
-หน้าที่ของตับมีมากมาย ดังนี้
1. ตับเป็นอวัยวะที่สร้างสารต่างๆที่สำคัญ เช่นไข่ขาวหนือ albumin ช่วยอุ้มน้ำให้อยู่ในหลอดเลือด หากไข่ขาวในเลือดต่ำจะทำให้เกิดอาการบวมเท้า ท้องมาน
2. ตับเป็นอวัยวะที่ผลิตน้ำดี และเกลือน้ำดีเพื่อช่วยย่อยสลายไขมัน โดยน้ำดีจะถูกขับออกทางเดินอาหารทำให้อุจจาระสีเหลือง หากทางเดินน้ำดีอุดตันอุจจาระจะมีสีขาว
3. ตับเป็นอวัยวะที่สะสมพลังงานเช่น glucose และวิตามิน
4. ตับเป็นโรงงานผลิตพลังงานให้ร่างกาย โดยสลายสารอาหารให้ร่างกาย เมื่อตับป่วยจึงรู้สึกเพลียมาก
5. ตับมีหน้าที่กำจัดของเสีย ของเสียที่ร่างกายเราได้มาจากอาหารหรือสารที่เรารับเข้าไป เช่นยา แอลกอฮอลล์ กาแฟ หรือสารที่เป็นพิษ และอีกส่วนหนึ่งมาจากการย่อยหรือสลายสารอาหาร เมื่อสารพิษผ่านตับ ตับจะทำหน้าที่ทำลายสารพิษนั้น แต่หากเราได้รับสารพิษมากก็อาจจะทำให้ตับเสียหายได้
6. ตับเป็นที่อยู่ของเม็ดเลือดเพื่อดักจับเชื้อโรค
